Het vervoeren van gekoelde of diepgevroren producten is niet alleen een kwestie van logistiek: het is ook een kwestie van naleving van de regelgeving.
Of u nu restauranthouder, distributeur, logistiek medewerker of gezondheidswerker bent, u hebt te maken met strenge normen, zoals de ATP-regelgeving of het HACCP-plan. Het naleven van de koelketen kan niet worden geïmproviseerd: het is afhankelijk van conforme apparatuur – koelcellen, koelgroepen, temperatuurrecorders – en vereist een perfecte beheersing van de temperaturen, regelmatige controles en altijd actuele documentatie.
En dan zijn er nog de verantwoordelijkheden: volgens de geldende regelgeving (Landbouwwetboek en Europese richtlijnen) kunnen de vervoerder, de verzender en soms ook de ontvanger wettelijk aansprakelijk worden gesteld voor de naleving van de koelketen.
Moet men dan een expert worden gekoeld transport om zijn werk met een gerust hart te kunnen doen? Niet noodzakelijkerwijs met Petit Forestier.
Hoe vervoert u gekoelde goederen?
Het vervoeren van gevoelige goederen (voedingsmiddelen, farmaceutische producten, cosmetica, chemicaliën, enz.) is niet eenvoudigweg een kwestie van ze verplaatsen. Het gaat erom hun integriteit te behouden tot aan de plaats van bestemming, met inachtneming van strikte temperatuur- en hygiënevoorschriften.
Dat is de uitdaging van transport onder gecontroleerde temperatuur: ervoor zorgen dat elk product van vertrekpunt tot aankomst op de juiste temperatuur blijft, zonder onderbreking van de koelketen.
Hiervoor gelden verschillende regels:
- Gebruik een ATP-gecertificeerd koelvoertuig dat is aangepast aan de door het product vereiste temperatuur (diepvries, vers, temperatuurgevoelig, enz.).
- Zorg voor een constante temperatuur tijdens het hele transport, positief of negatief, afhankelijk van de behoeften.
- Controleer en registreer deze temperatuur met behulp van conforme sensoren of registreerapparatuur.
- Leef de hygiëne- en traceerbaarheidseisen van het HACCP-plan na.
Let op: ATP is uitsluitend van toepassing op bederfelijke levensmiddelen die bestemd zijn voor menselijke consumptie. Voor andere gevoelige producten, zoals geneesmiddelen, gelden specifieke normen, zoals Certicold Pharma of thermische cartografie van apparatuur, om de temperatuurstabiliteit tijdens het transport te garanderen.
Een afwijking van enkele graden, zelfs tijdelijk, kan een hele levering in gevaar brengen. Dit vormt niet alleen een risico voor de kwaliteit van het product, maar ook voor de voedselveiligheid en uw verantwoordelijkheid.
De twee belangrijkste voorschriften voor gekoeld transport die u moet kennen (en naleven)
Bij het hanteren, opslaan of vervoeren van gevoelige goederen (voedingsmiddelen, farmaceutische producten, cosmetica of andere) gelden twee belangrijke normen. Deze normen structureren de hele koelketen: het HACCP-plan en de ATP-regelgeving.
Wat is het HACCP-plan?
Achter deze afkorting (Hazard Analysis and Critical Control Points) gaat een methode schuil die onmisbaar is geworden in de agrovoedingssector.
Het HACCP-plan bestaat uit het identificeren van risico's (temperatuur, besmetting, onderbreking van de keten, enz.) en vervolgens het invoeren van controles om deze te voorkomen.
In het kader van het transport houdt dit met name in:
- dat de temperatuur te allen tijde onder controle wordt gehouden,
- dat voertuigen regelmatig worden gereinigd en gedesinfecteerd,
- dat de temperatuurgegevens worden bijgehouden, te controleren en te raadplegen zijn,
- dat chauffeurs goed in de praktijk worden opgeleid.
Wat is de ATP-regelgeving?
De ATP-regelgeving richt zich op een ander aspect: de prestaties van de apparatuur zelf.
Deze regelgeving, die door meer dan 50 landen is ondertekend, stelt technische eisen aan alle voertuigen die bederfelijke goederen onder gecontroleerde temperatuur vervoeren. Om te kunnen vervoeren, moet uw koelwagen volgens de wet:
- zijn ingedeeld in een ATP-categorie,
- door een erkende instantie gecertificeerd zijn,
- en na 6 en 9 jaar worden gecontroleerd, waarna het na 12 jaar opnieuw moet worden gekeurd in een erkend teststation, waardoor de geldigheid van het certificaat kan worden verlengd tot 18 jaar.
Wat betekenen FRC, FRB of FNA op een koelcel?
| Klasse | Temperatuurbereik | Voorbeelden van vervoerde producten |
|---|---|---|
| FNA / FRA | +12 °C → 0 °C | Groenten, fruit, dranken |
| FRB | +12 °C → -10 °C | Verwerkte verse producten, rauw vlees |
| FRC | +12 °C → -20 °C | Diepvriesproducten, ijs, kant-en-klaarmaaltijden |
Let op: deze klassen bepalen het type isolatie, het vereiste koelvermogen en dus de juiste apparatuur die u moet kiezen voor uw activiteit.
Let op: deze ATP-classificaties worden bepaald op basis van:
- de aard (F voor koeling, R voor koelmiddel),
- het isolatieniveau:
- N voor normale isolatie (coëfficiënt K > 0,40 W/m²·K),
- R voor versterkte isolatie (coëfficiënt K ≤ 0,40 W/m²·K).
Deze elementen bepalen de toegekende ATP-categorie en helpen u bij het kiezen van de juiste koel, afhankelijk van uw activiteit.
En als ik lokaal vervoer?
Goede vraag. De ATP-regelgeving niet alleen van toepassing op internationale ritten, maar ook op nationaal transport, zelfs over korte afstanden.
Er zijn slechts enkele zeer specifieke uitzonderingen op deze regel voor binnenlands transport:
- een traject van minder dan 80 km zonder onderbreking, d.w.z. zonder dat de deur tussen het laden en de uiteindelijke levering wordt geopend,
- het vervoer van melk in tanks over een afstand van minder dan 200 km (een zeer specifiek geval, dat niet van toepassing is op de door Petit Forestier aangeboden uitrusting).
In de meeste professionele situaties blijft ATP echter verplicht — en vaak betekent onvoldoende kennis hiervan het nemen van risico's op sancties.
En hoe zit het met "temperatuur gecontroleerd transport"?
De term "transport onder gecontroleerde temperatuur" (TD) verwijst niet naar een specifieke norm, maar ook naar een algemeen regelgevend kader. Het omvat alle transporten van bederfelijke goederen die een gecontroleerde temperatuur vereisen.
Dit kader is gebaseerd op twee belangrijke regelgevende pijlers:
- de ATP-regelgeving, die de technische conformiteit van voertuigen en containers regelt,
- en het HACCP-plan, afkomstig uit het Europese hygiënepakket, dat de regels vastlegt op het gebied van hygiëne, traceerbaarheid en voedselveiligheid.
Deze twee normen moeten worden gekend (en toegepast) om te voldoen aan de voorschriften voor transport onder gecontroleerde temperatuur.
Conformiteit in de praktijk: wat dit voor u betekent
Het naleven van de normen voor gekoeld transport is niet alleen een kwestie van certificering. Het is een reeks handelingen, controles en ‘best practice’ die u in uw dagelijkse logistieke activiteiten moet integreren. Dit is wat u moet doen om aan de normen te blijven voldoen.
- Kies een goed geclassificeerd, ATP-gecertificeerd voertuig: het gebruikte voertuig moet geschikt zijn voor de temperatuur die uw producten vereisen (klasse FNA, FRB, FRC) en beschikken over een geldig ATP-certificaat. Bij een controle is dit het eerste document dat u moet tonen.
- Bewaar en toon het actuele ATP-certificaat: dit officiële certificaat wordt afgegeven na inspectie van het voertuig door een erkend centrum. Het is 6 jaar geldig en kan vervolgens worden verlengd tot 9 en 12 jaar. Het is verplicht om het in het voertuig bij de hand te hebben.
- De temperaturen bijhouden en registreren: om de koelketen te garanderen, is het essentieel om de binnentemperatuur tijdens het transport te controleren.
Afhankelijk van het soort goederen en de geldende regelgeving kan dit het volgende vereisen:- een zichtbare thermometer voor verse producten,
- of een temperatuurregistreerapparaat dat voldoet aan de norm EN 12830 voor diepvriesproducten, met name bij distributie over lange afstanden.
- Uw chauffeurs goed in de praktijk opleiden: zelfs met een voertuig dat aan de normen voldoet, is naleving ook afhankelijk van menselijk handelen: snel laden, deuren gesloten houden, het aantal keren en de duur van het openen beperken, waarschuwingen beheren. Een gerichte opleiding helpt kostbare fouten te voorkomen.
- Reinig en desinfecteer de kisten regelmatig: hygiëne is een pijler van het HACCP-plan. Regelmatig onderhoud beperkt het risico op besmetting en verlengt de thermische prestaties van de apparatuur.
- Anticipeer op wettelijke deadlines: naleving is nooit eenmalig. Tussen ATP-herkwalificaties, onderhoud, updates van apparatuur, vervanging van sondes en periodieke controle van hun kalibratie is het essentieel om een strikte planning te volgen.
Normen voor koelwagens: met Petit Forestier voldoet u altijd aan de regels, zonder dat u erbij hoeft na te denken!
Het naleven van normen is essentieel. Maar het is een hele klus om ze dagelijks na te leven, zonder een deadline, controle of meting te vergeten. Dat is onze taak.
Bij Petit Forestier zijn al onze voertuigen ATP-gecertificeerd, worden ze onderhouden volgens de HACCP-normen en zijn ze uitgerust met boordtechnologieën zoals Smart Connect. Wij regelen voor u de wettelijk verplichte vernieuwingen, temperatuurmetingen, onderhoud, opleiding van chauffeurs en alle verplichte documentatie.